Wpływ starożytnej Grecji na dzieje ludzkości

Wpływ starożytnej cywilizacji greckiej na dzieje ludzkości

Architektura, rzeźba, malarstwo

Charakterystyczne style architektoniczne rozwinięte przez starożytnych Greków do dziś wyznaczają standardy estetyki. Przejęte przez starożytny Rzym, poprzez style neoklasycystyczne pozostają chętnie wykorzystywane przez architektów.

Literatura i mitologia

Poematy Homera i Hezjoda uznawane są za najstarsze dzieła epiki europejskiej i na trwałe ustaliły kanon dzieła epickiego. Za twórców liryki uznaje się grecką poetkę Safonę oraz Pindara, twórcę liryki chóralnej. Ezop jest jednym z najstarszych znanych bajkopisarzy. Dla literatury greckiej, szczególne znaczenie miał teatr, sztuka niezwykle ceniona ze względu na jej znaczenie dla kultu religijnego i obrzędowości. Ajschylos, autor trylogii Oresteja, udoskonalił teatr i odciął go od pierwotnej, bardzo obrzędowej formy. Reforma Ajschylosa polegała na wprowadzeniu drugiego aktora dla tworzenia lepszego efektu dramatycznego. Teatr starogrecki cechował się też bardzo ważną rolą chóru, który przedstawiał akcję oraz komentował zdarzenia. Literatura starogrecka zapoczątkowała tez inne gatunki literackie, jak esej, studium. W czasach starożytnych powstały pierwsze opracowania historyczne, których autorami byli Herodot i Tukidydes.

Starogrecka mitologia, choć była częścią politeistycznej religii, wywarła kolosalny wpływ na kulturę europejską i przetrwała do dziś jako źródło inspiracji, tropów i archetypicznych historii. Panteon greckich bogów, choć od dawna zatracił charakter sakralny, jest do dziś żywy jako podwalina dla klasycznej epiki.

Filozofia i nauka

Dorobek starożytnej Grecji w dziedzinie nauki jest nie do przecenienia. Znajomość greckich tekstów wywierała niezwykle ważny wpływ na naukowców i myślicieli wszystkich okresów. Najważniejszymi myślicielami starogreckimi, na których do dziś powołują się nowe myśli filozoficzne, byli Arystoteles, Sokrates i Platon.

Dla historii, szczególną wagę posiadają typologie państwa opracowane przez Arystotelesa oraz teorie państwa Platona. W medycynie, do dziś obowiązuje kodeks etyczny opracowany przez Hipokratesa - przysięga hipokratesowa, którą do dziś składają wszyscy lekarze. Starożytni Grecy położyli też podwaliny pod anatomię i farmaceutykę.

Także to starożytni Grecy zapoczątkowali naukę w obszarze Morza Śródziemnego. Tales z Miletu, jako pierwszy nie doszukiwał się przyczyny rzeczy w nadnaturalnych właściwościach przyrody, a usiłował opisywać ją za pomocą odtwarzania jej praw. Matematyka została rozwinięta przez Pitagorasa, algebra została opracowana przez innego myśliciela - Diofanta Aleksandryjskiego. Tymczasem Euklides odpowiada za opracowanie podstaw geometrii. Do rozwoju matematyki przyczynił się tez Archimedes, uważany za tego, który jako pierwszy obliczył wartość liczby "pi". Nauki geograficzne zostały zapoczątkowane i rozwinięte przez Erastotenesa. Filozofowie greccy rozwinęli też astronomię. Arystarch z Samos jako pierwszy przedstawił teorię heliocentrycznego modelu układu słonecznego, tymczasem geocentryczna koncepcja Ptolemeusza przeważyła i to ona, choć niewłaściwa, zdominowała wyobraźnię naukowców do czasów Kopernika i Galileusza.

Sport

Nie do przecenienia jest też wpływ starożytnej Grecji dla rozwoju sportu. To starożytni Grecy wymyślili przecież olimpiadę, igrzyska sportowe, w której udział brali przedstawiciele wszystkich polis. Olimpiada właściwie oznacza czas jaki upływa pomiędzy poszczególnymi igrzyskami, co istotne, pomiar lat zgodnie z mijającymi olimpiadami świadczy o wadze sportu dla starożytnych Greków. Początek kalendarza greckiego wyznaczały najstarsze igrzyska. Igrzyska były wydarzeniem politycznym, zakazane było prowadzenie działań wojennych w trakcie ich trwania. Miały też wymiar religijny. Pierwsze igrzyska olimpijskie miały mieć miejsce w 776 roku na stadionie olimpijskim w Olimpii. Do dziś przetrwały takie dyscypliny olimpijskie, jak boks, zapasy, skok wzwyż, rzut oszczepem, rzut dyskiem.

Zachowanie dorobku starogreckiego

Dorobek kultury starożytnej Grecji przetrwał do naszych czasów dzięki przekazaniu dzieł i pamięci o nich przez kolejne pokolenia i kultury. Kultura starożytnej Grecji wywarła bezpośredni znaczny wpływ na kulturę starożytnego Rzymu, który przejął grecką mitologię, poczucie piękna i estetyki.

W Rzymie zachowano też starogrecką teorię architektury, znacznie ją wzbogacając. Starożytny Rzym uzupełnił dorobek grecki - podstawy współczesnego prawa narodziły się w Rzymie, a nie w Grecji, choć to z tej ostatniej pochodzi teoria typologii państwa i demokracji. W okresie średniowiecza, dorobek starożytnej kultury greckiej pozostał żywy dzięki chrześcijaństwu i islamowi. Chrześcijanie zamieszkujący Afrykę Północną, w tym chrześcijańscy filozofowie, tacy jak Augustyn, przyczynili się do przekazania dorobku starożytnej Grecji poprzez zapożyczenia, tłumaczenia i komentarze.

W średniowieczu kulturę antyku odkryto w Cesarstwie Franków Karola Wielkiego, podczas tak zwanego renesansu karolińskiego, który szczególnie silnie naznaczył się w w Irlandii. Podczas złotego wieku islamu filozofowie muzułmańscy udoskonalili wiele elementów filozofii i nauki starożytnej Grecji, w tym arytmetykę, wzbogacając ją o cyfry arabskie, zapożyczone z Indii. Wreszcie, dla nowożytności kulturę starożytnej Grecji odkryło odrodzenie, będące punktem odniesienia dla wszystkich kolejnych okresów rozwoju filozofii i nauki.